گفتگو با ابراهيم وحيدزاده كارگردان «معادله»
با خودم مسابقه گذاشته بودم!
ابراهيم وحيدزاده گام هاي جالب توجهي در عرصه سينماي فانتزي و طنز برداشته است. بعد از تحفه ها، مجسمه، عشق فيلم كه فيلم هاي كما بيش موفق بودند، حالا «معادله» آخرين كار او به اكران رسيده است. اين هفته در باب چگونگي توليد و نيز موفقيت نمايش فيلم هاي طنز و كمدي در سينماي روز با «وحيدزاده» صحبت كرده ايم.
• ظاهراً از زمان تولد ايده تا توليد فيلم مدت زمان زيادي طي شد.«معادله» چگونه حل شد؟ - بعد از اينكه فيلم نامه«معادله» آماده شد، مدت ها به دنبال تهيه كننده ويا دست كم سرمايه گذار گشتم تا با ياري او فيلم «معادله» را بسازم، ولي موفق نشدم. بالاخره پس از گذشت يك سال دوستي همت كرد و به عنوان سرمايه گذار پا پيش گذاشت و اعلام آمادگي كرد. در مدتي كمتر از شش ماه همه مراحل توليد فيلم طي شد و «معادله» براي اولين بار در جشنواره فيلم فجر به نمايش در آمد. خوشبختانه همه همكارانم در اين فيلم به معني واقعي كلمه،حرفه اي بودند و فيلم در فضايي آرام، دوستانه و بدون تنش ساخته شد.• اكنون به عنوان تماشاچي فيلم، خودتان چقدر از كارگرداني راضي هستيد؟چگونه مي شد كه «معادله»به آن چه مي خواستيد، بيشتر نزديك شود؟ خوشبختانه مي توانم از فيلمي كه ساخته ام فاصله بگيرم ونقاط قوت و ضعف آن را ارزيابي كنم. فيلم نقاط ضعفي دارد كه ميتوانست نداشته باشدو اين بر مي گردد به مسابقه اي كه با خود گذاشته بودم تا آن را در كمترين زمان ممكن به سر انجام برسانم. البته نقاط قوت كار آنقدر هست كه بشود با كمي اغماض از كنار ضعف هايش گذشت. • اگر از چشم پوشي بگذريم، از اين ضعف ها چه تصوري داريد؟ گفت و گو مي كنيد يا اعتراف مي گيريد؟ اين را خودتان كشف كنيد، بهتر است. • آيا اين اثر را كمدي موقعيت مي دانيد؟ اصولاً كمدي موقعيت كه بسياري از فيلم هاي ايراني آن را هدف قرار ميدهند، بايد حاوي كدام تعريف باشد؟ بله «معادله» كمدي موقعيت ميدانم. كمدي موقعيت شكلي نمايشي است كه با بذله گويي و كمدي شخصيت تفاوت دارد. كمدي موقعيت بر اساس تدابير طرح و بهره گيري از موقعيت بر اساس تدابير طرح و بهره گيري از موقعيت هاي خنده آور بنا مي شود. اساس كمدي موقعيت، طنز است، همچنان كه طنز صورت تكامل يافته هجو و هزل است. كمدي موقعيت نيز صورت تكامل يافته لودگي و كمدي سبك به شمار مي رود. • براي آن كه يك موقعيت به طرف كمد يا دلار ته يا بوف نلغزد، چه راه كارهايي در نظر داريد؟ البته كمديا دلارته از شكل نمايش بوف يا فارس والاتر است ودر يك گروه بندي قرار نمي گيرد...يك نمايش كمدي موقعيت اگر درست و دقيق اجرا شود هرگز بدل به نمايش بوف نخواهد شد، چون اساساً ويژگي هاي آن نوع نمايش را ندارد.... • واگر چنين نشود؟ اگر بدو خادم دستانه اجرا شود، البته امكان سقوط به ورطه هر نوع نمايش سبكي را خواهد يافت. اين لغزيدن، خاص كمدي موقعيت نيست. اخيراً فيلمي ديدم تراژدي، آن هم تراژدي سياه، در لحظات پاياني و نتيجه گيري، تماشاچيان آن فيلم ريسه مي رفتند و با صداي بلند ميخنديدند. اين هم يك لغزش است. • در «معادله» به كدام وجه كمدي موقعيت توجه شده است؟ سه موقعيت نمايشي (شخصيت، عمل و طرح) در يك اثر نمايش مطرح است و بر اساس قصه مي تواند يكي يا حتي هر سه اين موقعيت ها مورد استفاده قرار گيرد. «معادله» از هر سه موقعيت بهره برده است ولي وجه طرح در آن پر رنگ تر است. • فكر نمي كنيد نقطه اوج يا نقطه عطف فيلم شما كمي دير آغاز مي شود؟ نقطه عطف فيلم ميتوانست زودتر آغاز شود، به بهاي آن كه بعضي از صحنه هاي جذابي محروم مي گشت. صحنه هايي كه تنها به خاطر جذاب بودنشان به فيلم اضافه نشده اند، بلكه با هدف معرفي و شناختي كه خلق و خو و فضاي زندگي شخصيت ها به دست ميدهند، لحظات ديگر فيلم را جذاب تر و ملموس تر مي كند. • با توجه به استقبال عمومي از فيلم هاي شاد كمدي، سينماي روز ايران تا چه حد به توليد و نمايش فيلم هايي مثل معادله، نياز دارد؟ ارتباط ميان فيلمساز و تماشاگر بر اساس نياز مشترك شكل مي گيرد. فيلمساز حرفي براي گفتن دارد و تماشاگري كه آن را، سخن دل خودش مي پندارد، از آن استقبال مي كند. تماشاگر مي خواهد فشارهاي رواني اش را به دور بريزد و از آسايش خاطر بر خوردار شود. فيلمساز كه خود يكي از افراد جامعه است ودر اين درد مشترك سهيم است، آينده بهتر رابه نمايش مي گذارد، راه رسيدن به آن را تسهيل مي كند و موجب تشفي خاطر مي شود. امروز ديدن فيلم كمدي نياز جامعه است. • با توجه به فروش خوب چند فيلم در بهار امسال ارزيابي شمار از فروش فيلمتان چيست؟ شما خوب مي دانيد كه استقبال تماشاگر از فيلمي، موجب بالا رفتن و يا پايين ماندن فروش آن فيلم مي شود. بنابراين تصميم گيرنده نهايي تماشاگر است و ارزيابي ما نمي تواند دقيق و درست باشد. • به نظر شما آيا سينما در حال آشتي با مخاطبان خود است؟ سينما هرگز از مخاطبانش قهر نكرده است. بلكه اين تماشاگران هستند كه از ديدن فيلم هاي بي محتوي، خنثي و تكراري خسته شده اند. سينماي ايران تماشاگران بالقوه فراوان دارد؛ اگر هواي تازه اي به مشام برسد، سيل مشتاقان به سوي سالن هاي نمايش جاري خواهد شد.انتهای پیام /
