ارزيابي سينماگران از وضعيت اقتباس ادبي در سينماي ايران

اقتباس ادبي با تشکيل دفتر عملي نمي‌شود

اتفاق‌هاي خوب در سينماي ايران هرگز با تشکيل دفتر اقتباس ادبي در فارابي نمي‌افتد، بلکه به صورت خودانگيخته بين خود سينماگران به مرحله عمل مي‌رسد.

    به گزارش سايت سينمايي سوره، فرزاد مؤتمن درباره بي ميلي فيلمنامه نويسان مستقل به اقتباس ادبي در سينماي ايران گفت: معمولاً اقتباس ادبي از روي داستان هائي صورت مي گيرد که يا آثار ماندگار و معتبر ادبي هستند و مردم را جذب مي کنند يا از آثار پرفروش سال هاي اخير. مثلاً اگر پيتر جکسن "ارباب حلقه ها" را مي سازد به اين دليل است که اين رمان از اواسط دهه 30 ميلادي تا به حال بارها تجديد چاپ شده و ميليون ها نفر آن را خوانده اند. به اين ترتيب مي توان حدس زد فيلم بيننده بالقوه داشته باشد.
    کارگردان «شب هاي روشن» در مورد گرايش بيشتر فيلمنامه نويسان به اقتباس از متون ادبي خارجي افزود: در اين مورد هم دلايل اقتصادي نقش عمده دارند. وقتي يک متن ادبي خارجي را براي اقتباس انتخاب مي کنيم ديگر چيزي به نام حق مولف پرداخت نمي کنيم. چون کشور ما عضو قانون کپي رايت نيست و به اين ترتيب مدعي هم نداريم.
    مؤتمن دليل ديگر گرايش به اقتباس از متون ادبي خارجي را رابطه نامناسب ميان نويسنده و فيلمساز دانست و گفت: از يک طرف يک نوع بينش عقب مانده در نويسندگان ما وجود دارد که اصولاً سينما را هنري حقيرتر از ادبيات مي دانند و دوست دارند فيلم برگردان نعل به نعل اثرشان باشد که چنين چيزي غيرممکن است. من به عنوان يک کارگردان وقتي فيلمي مي سازم حوصله اعتراض نويسنده را در مطبوعات ندارم. وقتي قصه اي از داستايفسکي را کار مي کنم خيالم راحت است که 150 سال پيش از دنيا رفته و کسي با من کاري ندارد. ديگر اينکه فيلمسازان ما آشنائي چنداني با ادبيات ندارند.
    کارگردان «هفت پرده» در مورد عملکرد يکساله دفتر اقتباس ادبي بنياد فارابي گفت: آقاي مصطفي جمشيدي از دوستان خوب من هستند و در اين مرکز زحمات زيادي مي کشند. ولي واقعيت اين است که در کشور ما هر وقت دفتري براي کاري تشکيل شود، آن کار مرده و متوقف است! اتفاق هاي خوب هيچگاه از طريق تشکيل دفتر و ... نمي افتند، بلکه به صورت خودانگيخته بين خود سينماگران به مرحله عمل مي رسند.
    مؤتمن ضمن اشاره به تجربه همکاري قبلي خود با سعيد عقيقي در «شب هاي روشن» افزود: اخيراً پيشنهاد ديگري به دفتر اقتباس ادبي داده ايم به نام «داستان خانوادگي» نوشته واسکو پراتوليني که داستاني فوق العاده از رابطه دو برادر است و اصلاً مشکل برگردان براي جامعه مان را هم ندارد و يکبار هم به فيلم تبديل شده است. ما اين کتاب را به دفتر اقتباس ادبي توصيه کرديم و کتاب مورد تأييد قرار گرفت، ولي طرح ما را تأييد نکردند.
    وي با گلايه از اين برخورد ادامه داد: وقتي طرح ما را تائيد نمي کنند يعني به من و نويسنده اعتماد ندارند. «مي گويند شوراي ما گفته طرح شما حق مطلب را ادا نکرده و ما اينطور مي بينيم». در صورتي که قرار است ما يک جوري ببينيم نه آنها. اگر من فيلمي مثل «شب هاي روشن» را در کارنامه ام دارم، آنها بايد اول از همه با من تماس بگيرند و شرايط ساخت فيلم را برايم فراهم کنند.
    موتمن با مفيد ندانستن اين روند به حال سينماي اقتباسي گفت: نتيجه اين مي شود که فقط کتاب هاي آقاي مرادي کرماني مورد اقتباس قرار مي گيرند. يعني سطح اقتباس ادبي ما قرار است از "قصه هاي مجيد" بالاتر نرود؟ اگر اين شورا بخواهد موفق شود بايد به فيلمسازان و فيلمنامه نويسان اعتماد کند تا برداشت شخصي شان را از يک اثر ادبي کار کنند. در غير اينصورت فيلمي ساخته نمي شود.
انتهای پیام /