گفتگوي اختصاصي با «آلن برونه» فيلمساز فرانسوي و پژوهشگر سينماي ايران

آلن برونه مستندسازي فرانسوي است كه براي ساخت مستندهايش مدت زيادي در ايران بوده و اكنون به فرهنگ و سينماي ايران علاقه زيادي دارد؛ تا آنجا كه درصدد انجام پژوهش هايي درباره تاريخ سينماي ايران است. با وي كه فارسي را خوب صحبت مي كند گفتگويي داشته ايم كه از نظرتان مي گذرد.

به چه دليل به سينماي ايران علاقه مند شديد؟
ـ من حدوداً سي سال است كه كشورتان را خوب مي شناسم. قبل از انقلاب اينجا بودم و بعد از انقلاب حدوداً سي يا 32 فيلم مستند در ايران ساخته ام.

موضوع آنها درباره چه بوده؟
ـ درباره مناطق توريستي و اقليت هاي مذهبي ايران كه در طياره هاي هما پخش شده. خيلي موفق بود و سفارت ايران تصميم گرفت از اين فيلمها 13 فيلم مستند راجع به جاذبه هاي ايران ساخته شود كه به صورت DVD در كلوپ هاي زنجيره اي فرانسه براي معرفي كشور ايران پخش شود.

شما با سينماي دفاع مقدس چقدر آشنايي داريد؟
ـ قبلاً زياد آشنايي نداشتم ولي الان خيلي دوستش دارم. چند تا فيلم ملاقلي پور، آقاي درويش و آقاي بزرگ نيا را ديده ام. فيلم آقاي شمقدري را در پاريس ديدم. در همين سفر هم چند فيلم ديدم. فيلم فرزند خاك براي من خيلي جالب بود با آشنايي خوبي كه از سينماي دنيا دارم، مي توانم بگويم هرگز يك فيلم مثل «فرزند خاك» نديده ام. از نظر ساخت فيلم خوبي است، ولي موضوعش را باور نكرده بودم.

تا حالا كانال هاي ارتباطي فيلم هاي ايراني براي حضور در اروپا به اين شكل بوده كه بيشتر فيلمهايي كه به اروپا مي رفتند فيلمهاي روشنفكري يا مخاطب خاص بودند. فيلمهايي كه بعضاً اكران نشده بودند. اين باعث مي شود مردم اروپا از سينماي ايران تصور ديگري داشته باشند. فيلمهايي را كه در ايران مردم مي روند صف مي ايستند، بليت مي خرند و تماشا مي كنند و حتي چندين ماه اكران مي شود، اروپايي ها كمتر ديده اند. براي اين كه پژوهش تان كامل شود پيشنهاد مي كنم اين گونه فيلمها را هم ببينيد. داشتيد درباره سينماي جنگي ايران صحبت مي كرديد.
ـ اروپايي ها را نمي دانم، ولي مردم فرانسه راجع به جنگ ايران و عراق هيچ نمي دانند. چون اولاً آن جنگ براي شان خيلي دور است؛ 27 سال پيش رخ داده. ثانياً اطلاعات شان درباره آن محدود به آن چيزهايي است كه در برنامه هاي تلويزيون ديده اند. يعني نمي دانند واقعيت اين جنگ چه بود. من هميشه توضيح مي دهم كه يكي از وحشتناك ترين جنگ هاي دنيا بود. چه خسارت هايي به جامعه ايران زد. هم از نظر شهدا، هم از نظر خانوادگي و هم از نظر اسارت.

اطلاعات شما از جنگ از چه طريقي است؟
ـ مطالعه كردم.

كتاب يا فيلم؟
ـ كتاب، روزنامه ها، مجلات، چون مي خواستم براي فيلم گيلانه نشان بدهم دقيقاً واقعيت جنگ ايران و عراق چه بود.

از فيلمهاي دفاع مقدس يا فيلمهاي جنگي ايراني گفتيد يكي فرزند خاك را ديديد و يكي هم توفان شن را.
ـ حدوداً 15 تا فيلم ديده ام. آژانس شيشه اي و از كرخه تا راين. چند مستند هم ديدم. يك فيلم به اسم برج مينو و جايي براي زندگي كه براي من خيلي جالب بود.

شما گفتيد از «فرزند خاك» خوشتان آمد؟
ـ خيلي.

اين مفاهيمي كه در آن هست يا ما در فيلمهاي دفاع مقدسمان خيلي داريم مثلاً درباره شفا پيدا كردن يك آدم يا مثلاً درباره شهادت؛‌ آيا فكر مي كنيد چقدر قابل درك براي مخاطبين غيرايراني است؟ اينكه مثلاً يك نفر در جنگ ما كه كشته مي شد به او مي گفتيم شهيد. يعني او را كشته حساب نمي كرديم. يك قداست خاصي داشت كه در اين فرهنگ معنا پيدا مي كند. فكر مي كنيد اين مفاهيم قابل درك است؟ مثلاً ما در جنگ معتقد بوديم به امداد غيبي. يعني معتقد بوديم خداوند در بعضي جاها به رزمنده ها به شكل ويژه اي كمك مي كند. اين را ما با چشم سرو چشم دل ديده ايم.
ـ اين جنگ خوشبختانه نزديك به 20 سال است كه به اتمام رسيده. من فكر مي كنم يك فستيوال خاص در كشور فرانسه يا كشورهاي ديگر اروپايي راجع به فيلم جنگي ايران بايد گذاشته شود. چون اين جنگ هم شناخته نشده و هم فراموش شده.

ولي در اين سفرتان ظاهراً يك مقدار آشنايي پيدا كرديد. آيا فكر مي كنيد فيلمهايي مثل «فرزند خاك» يا «توفان شن» كه ديده ايد، مي توانند آنجا مورد استقبال قرار بگيرند يا نه؟
ـ بله، مطمئنم. اول فكر مي كردم كه توفان شن در فستيوال فيلم ايراني در فرانسه شركت خواهد كرد يا همين فرزند خاك كه موضوعش اينقدر بي نظير است كه من هرگز درباره اش نشنيده بودم.
انتهای پیام /